Beschrijving

François Ozon is op het moment een van de bekendste regisseurs van de generatie post-Nouvelle Vague uit Frankrijk. Zijn bekendheid heeft hij vooral te danken aan de zwoele zomerfilm Swimming Pool (2003), en het feit dat in zowat al zijn films het realisme soms ver te zoeken is, in tegenstelling tot de overheersende trend in de hedendaagse Franse filmwereld. Zo speelt Ozon graag met gedachtes, schijn, en dromen – als in Sous le sable (2000) – en weet hij ook op een verrassende wijze toneel naar cinema te vertalen – als in Gouttes d’eau sur pierres brûlantes (2000). In het veelgeprezen 8 femmes doet hij dat laatste opnieuw. Ditmaal staat een toneelstuk van de Franse schrijver Robert Thomas aan de basis, hoewel met een flinke inbreng van Ozon zelf, zodat eigenlijk alleen het plot aan het toneelstuk gelijk is. Aan dat plot dankt de film zijn heldere structuur: alles speelt zich af binnen een dag, met één plaats van handeling. De populariteit van deze film komt voor een groot deel voort uit het feit dat in de film acht actrices spelen waarvan er vijf tot de absolute top van de Franse cinema behoren. Naast deze vijf (Isabelle Huppert, Danielle Darrieux, Catherine Deneuve, Fanny Ardant en Emmanuelle Béart) is er van de oudgedienden eigenlijk alleen nog Brigitte Bardot die mist, en natuurlijk Romy Schneider, de actrice wiens filmcarrièrre in 1982 door zelfmoord vroegtijdig tot een einde kwam. Het is niet verwonderlijk dat Ozon juist haar eert door haar in de film op een pasfoto voorbij te laten komen.

8 femmes heeft de opbouw van een klassieke whodunnit, in de stijl van Agatha Christie. In een ingesneeuwd familiehuis, vlak voor kerst, wordt de heer des huizes vermoord aangetroffen. De zes vrouwelijke familieleden, vrouw, zus, schoonmoeder, schoonzus, twee kinderen en de huishoudster en het kamermeisje raken verstrengeld in een intens en uitermate vrouwelijk spel rondom waarheid en leugen. Elk van de vrouwen blijkt een motief te hebben voor de moord, en elk van de vrouwen blijkt ook een geheim te hebben dat eigenlijk helemaal niets met de zaak te maken heeft maar de boel wel compliceert. Omdat de politie niet bereikt kan worden – de telefoonlijn is doorgesneden en de auto onklaar gemaakt – komt het op de vrouwen aan om onderling uit te zoeken wie de dader is.

De bovenstaande beschrijving zou prima de omschrijving van een spannende thriller kunnen zijn. Dat het dat niet is geworden toont de invloed van regisseur François Ozon. Hij liet zich inspireren door verschillende sleutelfiguren uit de filmgeschiedenis als bijvoorbeeld Douglas Sirk of François Truffaut en omvatte het geheel in een jaren ’50 jasje, compleet met Technicolor-kleuren en bijna karikaturale kledij en personages. Niet alleen dat, hij laat de actrices ook ieder een typerend chanson zingen, zodat de film veel weg heeft van een musical. Daarbij komt ook nog eens dat de film slingert tussen drama en komedie, compexiteit is Ozons handelsmerk aan het worden, zoveel is inmiddels wel duidelijk.

François Ozon wilde voor 8 femmes al geruime tijd een film maken met alleen maar vrouwen. Dat hij dat ook nog eens kon doen met de crême de la crême van de Franse cinema kan je op zijn minst bijzonder noemen. Voor die topactrices zou een oppervlakkig filmscript al snel te min zijn, elk mag zich dan ook naar hartelust uitleven in haar rol, hetgeen een bijzonder vermakelijk spektakel oplevert. Niet onvermeld mag ook de verschijning van Ludivine Sagnier blijven, hier nog te zien in de rol van een onschuldig schoolmeisje, slechts een jaar later zou ze in een volstrekt tegenovergestelde rol schitteren als verleidelijk meisje in Swimming Pool.

Al met al is 8 femmes een luchtige en komische film, die vooral dankzij de bijzondere rolverdeling een grote plek in de Franse filmgeschiedenisboeken zal krijgen. Voor een echte boodschap leent de film zich niet, of het zou moeten zijn dat een wereld zonder mannen in geen geval beter is dan een wereld met mannen. Maar ook zonder boodschap is er van de film te genieten, immers, filmdiva’s als Fanny Ardant en Catherine Deneuve die zoenend over de grond rollen, waar zie je dat elders dan in de wereld van François Ozon.