Beschrijving

Waarschijnlijk de ultieme angst van iedere ouder: je kind krijgt kanker en lijkt het niet te gaan overleven. In deze film van Valérie Donzelli gebeurt het de hoofdpersonen – en in het echte leven gebeurde het dezelfde personen. Donzelli en haar tegenspeelster Jérémie Elkaïm waren namelijk een stel en kregen een kind bij wie een zeldzame vorm van kanker werd geconstateerd. Ze verwerkten hun ervaringen in een film waarin het zoontje min of meer dezelfde weg volgt als hun eigen zoon eerder volgde. De film, die gemaakt werd met een minimaal budget en een kleine crew, was te zien op het filmfestival van Cannes.

La guerre est déclarée volgt het verhaal van Romeo en Juliette, die elkaar ontmoeten in een Parijse discotheek en op slag verliefd worden. Bij hun eerste contact flitst het, vanwege hun namen, meteen door hen heen: “Ons staat een vreselijk lot te wachten”. Ze trekken al snel bij elkaar in en krijgen een kind. Hun stormachtige, romantische relatie wordt al snel overschaduwd door toenemende problemen met hun zoontje Adam. Hij loopt laat, huilt veel en geeft vaak over. Eerst worden ze nog gerustgesteld door hun kinderarts, maar als de problemen aanhouden, wijzen tests uit dat hun zoontje een tumor in zijn hoofd heeft. De tumor blijkt kwaadaardig en van een zeldzaam soort.

Hun leven verplaatst zich in een klap van een appartement naar ziekenhuisgangen en -kamers. Hun sociale contacten verwateren, ze hebben vooral nog contacten met dokters en verplegers. Zonder te weten waar de strijd tegen de ziekte van hun zoon op uitloopt, gooien ze zich er vol in.

Dat de film eigenlijk het persoonlijke verhaal van de regisseur/hoofdrolspeler en haar vriend is, maakt de gebeurtenissen op het scherm meer levensecht en zorgt voor een diepere laag. La guerre est déclarée onderscheidt zich van vergelijkbare films over het gevecht tegen een ziekte door de energieke stijl waarin Donzelli haar verhaal vertelt. De vormgeving doet in sommige opzichten wel wat denken aan de films van een regisseur als Truffaut, die met Jules et Jim een zelfde soort stijl hanteerde – waarin hij ook een wat zwaar verhaal op een lichte, levendige manier in beelden ving.

De strijd van de hoofdpersonen tegen de ziekte van hun kindje wordt overtuigend in beeld gebracht, juist doordat niet gekozen wordt voor het tonen van al te dramatische gebeurtenissen. Met humor proberen Romeo en Juliette zich te wapenen tegen de harde werkelijkheid, en de hele film wordt doorspekt met originele vondsten van de regisseur: zo zingen Romeo en Juliette halverwege een lied, wordt gebruik gemaakt van alwetende voice-overs en soms bijna muziekclip-achtige beelden, en is er een behoorlijk overheersende soundtrack, met een afwisseling van traditionele muziek – zoals bijvoorbeeld een nummer van Vivaldi – en wat meer experimentele muziek.

Doordat de afloop van de film vooraf al duidelijk is, is het gedurende de film niet de vraag of de strijd tegen de ziekte gewonnen wordt, maar eerder wat de ‘collateral damage’ is. Overleeft de relatie tussen de hoofdpersonen de strijd? Wat betekent de ziekte van hun zoontje voor de mensen die om hen heen staan? Het spreekt voor het talent van Valérie Donzelli en Jérémie Elkaïm dat de film zelf de strijd in elk geval ook overleeft – en mede hierdoor een ode wordt aan het verplegend personeel en de dokters die voor elk kind klaar staan, hoe klein diens overlevingskansen ook zijn.