Beschrijving

Les roseaux sauvages is een van Téchiné’s meest geliefde films. De titel vormt een verwijzing naar de fabel van Jean de la Fontaine over de eik en het riet, waarin de trotse eik een woeste storm niet overleeft, in tegenstelling tot de nederige rietstengel, die soepel meebuigt met de wind. Zoals met wel meer fabels is de analogie met een mensenleven niet ver te zoeken, en in de film van André Téchiné draait het dan ook om mensen die de ‘stormen van de jeugd’ moeten zien te doorstaan, om er sterker en zelfbewuster uit te komen. Zoals in veel van de films van deze regisseur, toont Les roseaux sauvages hoe gewone mensenlevens beïnvloed worden door grote politieke of maatschappelijke gebeurtenissen, in dit geval de oorlog in Algerije. Het gaat dus om het kleine en persoonlijke verhaal van een beperkte groep mensen, maar juist daardoor wordt het een universele en herkenbare film over de passage van puber naar volwassene.

De film richt zich op drie jongens en een meisje die aan het begin van volwassenheid staan. Het verhaal speelt zich af in een dorp in het Zuid-Oosten van Frankrijk, waar Maïté, François, Serge en Henri op een kostschool zitten. Het centrale personage is François, een intellectuele jongen die een soort platonische relatie met Maïté onderhoudt. Hij sluit vriendschap met Serge, en op een nacht slapen ze samen. Voor Serge is het niet meer dan een uitspatting, maar François ontdekt erdoor dat hij op mannen valt. Hij wordt verliefd op Serge, en later op Henri, een zoon van een door een terroristische aanslag omgekomen Algerijn. De film volgt al deze verwikkelingen die gedurende het examenjaar plaatsvinden op een ongedwongen en natuurlijke manier. De hele tijd wordt de actie op het scherm mede bepaald door dingen die ver weg in Algerije gebeuren. Serge’s broer sneuvelt in de strijd, en dit zet de verhouding tussen hem en Henri op scherp. Tegelijk is Maïté een voorstander van de Algerijnse onafhankelijkheid, iets waardoor zij op haar beurt regelrecht tegenover Henri komt te staan.

Wat begint als een verhaal over de vriendschap tussen Maïté en François, wordt al snel een intens portret van de ontdekking van seksualiteit, liefde, en de invloed van oorlog op gewone mensen. Hoewel de Algerijnse oorlog zeker niet het hoofdonderwerp van de film is, draagt Les roseaux sauvages wel bij aan een beter begrip van de impact van die koloniale oorlog. Buiten dat is de film een integere en betrokken blik van Téchiné in de wereld van opgroeiende jongeren, mogelijk ook doordat hij er wat van zijn eigen ervaringen in verwerkte.

De film dankt veel aan de sfeervolle, broeierige en woeste Provence waarin het zich afspeelt. In zekere zin weerspiegelt dit de gevoelens van de hoofdpersonen, van François, die in het reine moet zien te komen met zijn homoseksuele gevoelens, van Maïté, die de indruk wekt smoorverliefd te zijn op François, van Serge, die zich gedwongen ziet in zijn broers voetsporen te treden, en van Henri, die zijn achtergrond niet wil verloochenen.

Ondanks dat geen van de (relatie)problemen echt opgelost worden, en de film daardoor ogenschijnlijk vrij pessimistisch van aard lijkt, weet regisseur Téchiné toch aannemelijk te maken dat alle vier de personen op een of andere manier sterker zijn geworden. Hij breidt hun persoonlijke verhalen ineen tot een groter kunstwerk, en doseert de nodige romantiek, gevoeligheid en nostalgie zonder overdreven sentimenteel te worden. De geloofwaardige dialogen en het veelzeggende camerawerk maakt Les roseaux sauvages tot een pakkende en gedenkwaardige film. Zo dacht de Franse Académie er ook over, want die beloonde de film met vier Césars, waaronder die voor beste film en beste regisseur.