Beschrijving

Sociale ongelijkheid is een veelvoorkomend thema in films. Ook regisseur Eric Guirado legt dit gegeven aan de basis van zijn vierde film Possessions. Hij baseerde zich op een recent fait divers uit de omgeving waar hij vandaan komt, ‘de zaak Flactif’. In 2003 beheerste deze zaak rondom de mysterieuze verdwijning van een goed in de slappe was zittend gezin de lokale pers maandenlang. Guirado nam deze zaak als vertrekpunt, en probeert te doorgronden wat de betrokkenen bezielde. Possessions is in feite een soort reconstructie, waarin feiten en fictie vermengd worden. Zijn film heeft daarmee een heel andere insteek dan zijn vorige film, Le fils de l’épicier, het rustige plattelandsdrama over een kruidenierszoon die na een tijd van afwezigheid zijn geboortegrond weer opzoekt. Wat beide films in overeenkomst hebben, is de actualiteit van de thematiek. Net als een leeglopend platteland, hoort sociale ongelijkheid immers bij het huidige tijdsbeeld.

Marilyne en Bruno Caron (Julie Depardieu en Jérémie Renier) verruilen samen met hun dochtertje het platte Noord-Frankrijk voor het bergachtige oosten, waar Bruno gaat werken als automonteur. Als ze aankomen bij hun huurhuis is er een klein probleem: het huis blijkt nog niet voltooid. Daarom worden ze door de eigenaar van het huis ondergebracht in een van zijn vele andere huizen. Dit is een luxe en ruim huis, ver boven wat ze zelf ooit zouden kunnen betalen. Marilyne laat en passant ontvallen dat ze werk zoekt, waarna de huiseigenaar en zijn vrouw, Patrick en Gladys Castang, haar direct in dienst nemen als schoonmaakster. In eerste instantie zijn Marilyne en Bruno gefascineerd door het luxe leventje van het echtpaar en lijkt het erop dat ze goed met elkaar op kunnen schieten. Maar tegen kerst moeten Marilyne en Bruno verhuizen omdat er huurders voor het luxe huis zijn. Hun tegenwerpingen halen niets uit: de nieuwe huurders betalen per week wat zij per maand betalen. Ze belanden in een hotel, waar ze niet lang daarna ook weer uit moeten. Hun aanvankelijke bewondering voor het leven van de Castangs maakt langzaam plaats voor afgunst en haat.

Is de film een aanklacht tegen de huidige maatschappij waarin alle rijkdom en glamour binnen handbereik lijkt te liggen? Een oproep naar de rijken tot matiging en meer sociale gelijkheid? Ondanks dat regisseur Guirado zegt geen partij te willen kiezen, kan die conclusie wel getrokken worden. Hij geeft veel aandacht aan reclamespotjes over leningen, dure auto’s en het luxueuze leven in een viersterrenhotel – allemaal zaken waar het eenvoudige en arme gezin Caron gevoelig voor is. Dat ze van een vertrekkende buurman een doos met overgebleven voedsel aangeboden krijgen, en van de familie Castang een tas met overgebleven speelgoed en kleding, voelt dan wrang. Guirado neemt er ruim de tijd voor om te laten zien waar het allemaal mis ging. Al snel krijg je daardoor als kijker het idee een beetje aan het lijntje te worden gehouden. Tegelijk, doordat er veel uitgelegd wordt, is het uiteindelijke omslagpunt in de film psychologisch gezien wel een beetje mager.

Possessions is anders dan wat je op basis van de beschrijving misschien zou denken geen horror en zelfs geen thriller. Sociaal drama is een term die nog het meest op zijn plaats is. De film geeft terecht aandacht aan de grote tegenstellingen die er zijn in deze wereld. Maar dat die tegenstellingen tot onaangename gebeurtenissen kunnen leiden, is inmiddels na al die andere films over dit thema wel duidelijk. De filmmaker voegt wat dat betreft geen nieuwe inzichten toe en draagt ook geen nieuwe oplossingen aan. De cast en de technische crew van de film doen verwoede pogingen om het geheel te redden, maar ze kunnen niet genoeg verbloemen dat er iets essentieels mist. Een beetje warmte, in de ijskoude opsomming van feiten.