Beschrijving

Jean-Pierre Jeunet verkreeg grote bekendheid met de succesfilm Amélie, uit 2001. De eigenschappen die deze film tot een cinematografisch juweeltje maakten, stonden echter niet zomaar op zichzelf. Al eerder was hij verantwoordelijk voor de film La cité des enfants perdus (1995), en nog daarvoor, in 1991, regisseerde hij de film Delicatessen. Deze beide laatstgenoemde films waren het product van een samenwerking met Marc Caro, die uit de wereld van de stripboeken afkomstig is. Beide films experimenteerden veelvuldig met allerlei bijzondere filmtechnieken. Al in Delicatessen kom je dingen tegen die Jeunet later ook zou gebruiken in bijvoorbeeld Amélie, zoals de aparte cameravoering en de rol die ingenieuze objecten en domino-effecten in de film spelen. De film won diverse Césars en werd zelfs genomineerd voor een Bafta-award.

Al direct bij de openingsscène blijkt dat Delicatessen geen gewone film is. De prelude van de film lijkt er een uit een typische horrorfilm, schijn bedriegt echter. Want gruwelijk wordt de film zeker, maar in feite is dat niet waar alles om draait. De bloederige details zijn er niet om de kijker de stuipen op het lijf te jagen, maar eerder om een bepaald gevoel van vervreemding op te wekken. Want waar kijk je nou eigenlijk naar? Een slagerswinkel, in een niet nader bepaalde stad in een niet nader bepaalde tijd. Een samenleving in verval, maar waarom, daar kom je niet achter. De hoofdpersoon, Louison (Dominique Pinon), een afgeserveerde circusartiest, komt aan bij de slager, op zoek naar werk en onderdak. Waar hij zich niet van bewust lijkt te zijn, is dat hij terecht is gekomen in een wereld waar niemand te vertrouwen is. De slager blijkt namelijk geregeld een van zijn huurders als etenswaar aan zijn klanten mee te geven.

Zowat iedereen lijkt dat normaal te vinden, en dat is het eigenlijk ook. Dit is namelijk de wereld van de vleeseters. En die eten vlees, ook als ze daarvoor elkaar moeten ombrengen. Voorafgaand aan de film heeft zich namelijk op een of andere manier iets vreselijks afgespeeld. Wat krijgen we niet te weten, maar wel welke invloed dat op de mensen heeft. Voedsel is schaars, en ’s avonds laat moet je je niet meer op straat wagen. Halverwege de film komt naar boven dat niet iedereen aan dit morele verval ten prooi is gevallen: ondergronds leven de vegetarische Troglodyten. Het lijkt slechts een kwestie van tijd voordat ook Louison als etenswaar over de toonbank van de slager zal gaan. Slechts een persoon heeft hij aan zijn zijde, Julie, de dochter van de slager, die ergens bovenin het huis woont. Zij heeft een oogje op hem en doet er alles aan om haar vader ervan te weerhouden Louison om te brengen.

De film wordt wel eens omschreven als een post-apocalyptische film. In zekere zin is dat het wel, alleen ergens ook weer niet. Sommige dingen in deze samenleving blijken namelijk nog uitstekend te werken. Er komt geregeld water uit de kraan (dat overigens een grote symbolische rol speelt), de post en elektriciteitsvoorziening is nog goed op peil, het enige waar echt problemen mee zijn is de voedselvoorziening. Of Jeunet een serieus beeld wil schetsen van hoe mensen worden wanneer het ieder voor zich wordt, blijft wat in het midden hangen. Daar is de nadruk op allerlei technische en ingenieuze scènes, mechanische trucs en humoristische gebeurtenissen te groot voor. Tegelijk zijn dat wel de redenen waarom deze film zo bijzonder is. Enkele geniale scènes zullen de kijker na afloop diep in het geheugen gegrift staan, zoals de vrouw die steeds op verschillende manieren zelfmoord probeert te plegen. Hoogtepunt van de film is een weergaloze scène aan het begin van de film, waarin een heftige vrijpartij door het hele huis zijn sporen nalaat: de camera volgt het geluid door de verwarmingsbuizen van het huis naar de verschillende kamers, waar de bewoners hun werkzaamheden precies op dezelfde maat uitvoeren, steeds sneller en sneller tot het hoogtepunt.

Jeunet en Caro leveren een humoristisch maar donker staaltje filmmaken af, alleen al het bekijken waard om zo stijlovereenkomsten tussen Amélie en Delicatessen te ontdekken.