Beschrijving

Vijf jaar kostte het Caroline Bottaro om een producent te overtuigen de film Joueuse te maken. Uiteindelijk vond ze in acteur en beginnend producent Dominique Besnehard de juiste man voor de productie van haar film. Gezien het feit dat het haar eerste film is, mag ze zich daar gelukkig mee prijzen, want het opende voor haar de juiste deuren naar geliefde acteurs: Sandrine Bonnaire, en zelfs Kevin Kline (A fish called Wanda, Wild Wild West), in diens eerste Franstalige rol. Joueuse is gebaseerd op de roman La joueuse d’Echecs van Bertina Heinrichs. Bottaro ontdekte het boek op een eenvoudige manier: de schrijfster was haar buurvrouw, die haar een proefversie van het boek liet lezen. De film is een vrij losse bewerking, die de sfeer van het boek goed in beeld weet te vatten.

Hélène (Sandrine Bonnaire) woont samen met haar liefhebbende man en vijftienjarige dochter op het rustige Corsica, Ile de la Beauté. Ze hebben het niet breed, en moeten voor elke euro hard werken. Hélène is schoonmaakster in een hotel, en ze klust nog wat bij als werkster. Op een dag ziet ze een Amerikaans koppel (Dominic Gould en Jennifer Beals) op hun balkon in het hotel een potje schaak spelen. Ze raakt gefascineerd door hun bezigheid, en even later ziet ze ook in het huis van dokter Kröger (Kevin Kline) een schaakspel liggen. Ze koopt voor haar man een elektronisch schaakspel, in de hoop dat ze het zo misschien beiden kunnen leren. Maar hij ziet het nut er niet erg van in. Ze leert vervolgens zichzelf de basisregels aan, en langzamerhand neemt haar nieuwe hobby haar leven over. Hélène vraagt aan Kröger of hij haar wil helpen bij het schaken. Na wat aarzeling stemt de norse dokter erin toe.

Al in veel andere films en boeken stond de passie voor schaken centraal. De edele denksport staat vaak symbool voor kennis, strategie en macht. Ook in Joueuse zou je die rol aan het spel kunnen verbinden, maar dan wel op heel andere vlakken dan gebruikelijk. Hier draait het vooral om de macht en kennis van een eenvoudige vrouw, die op het eerste gezicht weinig zal hebben aan het beheersen van het schaken. Het houdt haar alleen maar af van haar dagelijkse werk, en staat aanvankelijk de relatie tussen haar en haar man in de weg. Maar diep van binnen weet Hélène dat de hoofdregel van het spel ook op haar leven van toepassing kan zijn: het belangrijkste schaakstuk is de Dame.

Voor een film die over de vaak trage schaaksport gaat, gebeurt er nog verrassend veel op het scherm. Dat is voornamelijk te danken aan regisseur Bottaro, die alledaagse dingen een rol in het verhaal geeft. De personages zijn constant in beweging, en ook tijdens de schaakpartijen staat het beeld maar weinig stil. De film draait natuurlijk om het spel van Sandrine Bonnaire, die als geen ander invulling weet te geven aan het steeds meer opbloeiende personage. Zelf zag ze haar rol in de film als een soort opsomming van alle rollen die ze tot nu toe gespeeld heeft. Niet voor niets zit er in het laatste shot ook een verwijzing naar de film die haar doorbraak betekende, À nos amours van haar mentor Maurice Pialat. Mede door de opvallende rol van Kevin Kline is Joueuse een film die voor zowel schaakliefhebbers als filmliefhebbers niet te versmaden is.