Beschrijving

Een van de meest constante regisseurs in de Franse hedendaagse cinema is André Téchiné. Niet alleen dankzij de regelmaat van zijn oeuvre, met gemiddeld twee films in drie jaar, maar ook door de kwaliteit van die films. Daarbij komt ook nog eens dat hij vaak zijn toevlucht neemt tot dezelfde (bekende) acteurs, zoals Catherine Deneuve en Emmanuelle Béart. Met Les égarés maakte hij voor het eerst een film ‘op bestelling’. De producent vroeg hem de roman Le Garçon aux yeux gris van Gilles Perrault te verfilmen. Gaspard Ulliel had in de film zijn doorbraakrol, een jaar voor zijn optreden als Manech in de film Un long dimanche de fiançailles.

De film begint met zwart-wit documentairebeelden van instortende gebouwen en vluchtende mensen. Die dienen echter meer als omlijsting dan dat ze het eigenlijke onderwerp van de film vormen. Want ondanks dat Les égarés zich tijdens de oorlog afspeelt, is het allesbehalve een typische oorlogsfilm. Het gaat meer over de gevolgen van oorlog in het algemeen voor gewone mensen.

Het is 10 juni 1940, enkele dagen voordat de Duitsers Parijs zouden innemen. Een grote stroom vluchtelingen is onderweg naar het zuiden. Onder hen Odile (Emmanuelle Béart) en haar twee kinderen, Philippe (Grégoire Leprince-Ringuet) en Cathy (Clémence Meyer). Op een dag wordt de karavaan door Duitse vliegtuigen beschoten. Hun auto gaat in vlammen op, en met de hulp van een jongeman zetten Odile en haar twee kinderen het op een lopen. Als ze op veilige afstand in een bos zijn beland, wordt Odile voor de keuze gesteld: met de jongen mee, op zoek naar onderdak, of terug naar de hoofdweg? De jongen, Yvan (Gaspard Ulliel), is wat mysterieus, maar heeft de nodige overlevingstechnieken en lijkt zich goed te kunnen redden. Na een nacht onder de sterrenhemel vindt Yvan een verlaten landhuis. Ter wille van haar kinderen besluit Odile om er enige tijd te blijven, en zo ontwikkelt zich ver weg van het oorlogsgeweld maar tegelijk sterk beïnvloed door de oorlog een band tussen Yvan en de drie gezinsleden. Odile, wiens man als soldaat is omgekomen, ziet in Yvan tegelijk een kind als de sterke man die ze graag aan haar zijde zou hebben. Maar er is tegelijk veel dat ze nog niet weet van de jongen.

Van regisseur Téchiné kan je verwachten dat zijn films goed opgebouwd zijn, en dat het met de beeldtaal wel goed zit. Voor Les égarés gebruikt hij ten volle de paradox die het verhaal biedt. Het is oorlog, maar Téchiné toont lieflijke landschappen, het gezin is verwoest door de dood van de vader, maar in en rond het landhuis is de sfeer ongedwongen, en lijkt het een zorgeloze zomervakantie. Op een kleiner plan zijn er net zulke tegenstellingen. Yvan is wild en onopgevoed, maar tegelijk wijs en volwassen voor zijn leeftijd. Philippe daarentegen is emotioneel nog een kind, maar tegelijk in moreel opzicht volwassener dan Yvan. Het verlaten landhuis is als een toevluchtsoord waar de regisseur ons laat zien wat onzekerheid en overlevingsdrang voor invloed hebben op de leefwijze van mensen. In die zin heeft de film wel wat weg van Haneke’s postapocalyptische Le temps du loup, ondanks dat die film vele malen donkerder en verontrustender is.

Les égarés is een pakkend oorlogsdrama dat om verschillende redenen intrigeert. Vooral de relatie tussen Yvan en Odile is dubbelzinnig en mysterieus. Maar ook door de afgemeten duur en de niet aflatende spanning van de oorlogssituatie boeit de film van begin tot eind.