Beschrijving

De oorsprong van de film L’Heure d’été (Zomertijd) ligt bij een vraag van het Musée d’Orsay aan vier gerenommeerde regisseurs om een korte film te maken ter ere van het twintigjarige bestaan van dit museum. Dit project is uiteindelijk vanwege financiële perikelen nooit tot uitvoering gebracht, maar twee van de filmmakers, Hou Hsiao Hsien en Olivier Assayas besloten om er toch iets mee te doen. De eerste maakte zo de film Le voyage du ballon rouge, waarin een gezin uit Parijs door de ogen van een Chinese studente in beeld wordt gebracht. Assayas, bevriend met Hsien, was eveneens geïnspireerd door de opdracht en bedacht een film waarin op pakkende wijze de rol van een museum en kunstvoorwerpen in de hedendaagse samenleving in beeld wordt gebracht. De Franse regisseur Assayas, die al sinds de jaren ’80 actief is in de filmwereld en als criticus ook voor het invloedrijke Cahiers du Cinema schreef, is met deze film terug van weggeweest. Heel duidelijk komen in de film oosterse invloeden naar voren, de regisseur heeft nooit een geheim gemaakt van zijn liefde voor de Aziatische cinema.

Het verhaal is L’Heure d’été is eenvoudig en herkenbaar. Een familie wordt na het overlijden van de mater familias voor de keuze gesteld om de grote erfenis dan wel intact te houden of te verkopen. En het is niet zomaar een erfenis. Een oudoom van de moeder was kunstenaar en liet in het familiehuis een uiteenlopende collectie na. Drie kinderen zijn er, waarvan alleen de oudste (Frédéric, gespeeld door Charles Berling) nog in Frankrijk woont. Waar hij er vanuit was gegaan dat ze het huis als vakantiehuis zouden blijven gebruiken, hebben de andere twee kinderen, Adrienne (Juliette Binoche) en Jérémie (Jérémie Renier) andere gedachten. De een wil een toekomst in de Verenigde Staten opbouwen, de ander vertrekt voor lange tijd naar Hong Kong, en kan het geld dus goed gebruiken. Minutieus volgt de film deze discussie, en houdt daarbij altijd de kunstobjecten zelf in het middelpunt.

Regisseur Assayas geeft met zijn film een duidelijk statement over het nut van musea. Musea zijn volgens hem een noodzakelijk kwaad, kunstvoorwerpen horen eigenlijk midden in het leven van de mensen te staan. Een bureau komt in een museum nooit zo tot zijn recht als in een werkkamer, en een portret in een museum opsluiten is eigenlijk not done. Dan nog eerder een dure vaas aan de vroegere huishoudster meegeven, die er tenminste bloemen in doet.

Ondanks het wat droge en taaie onderwerp van de film, is het een zeer prettige en boeiende film geworden. Een interessant thema, sfeervolle beelden en aimabele personages, acteurs die losjes, realistisch en ongedwongen acteren. Herinneringen die van iedereen zouden kunnen zijn worden op een menselijke manier verteld, de problemen waar de kinderen tegenaan lopen zijn problemen die bij een mensenleven horen. Terecht begint de film met het schetsen van hoe het geworden is en niet hoe het was: de kinderen, getrouwd, komen nog slechts een enkele keer per jaar bij hun moeder, waar het overigens als vanouds gezellig is, waar ze herinneringen ophalen, maar waar ze uiteindelijk ook weer zullen vertrekken, de moeder alleen achterlatend.

Het ouder worden, het opstarten van een eigen leven, en ook het moeten inzien dat je ouders zelf ook een eigen leven hebben gehad, voordat jij daar onderdeel van uitmaakte, en uiteindelijk de erkenning dat de herinneringen van je ouders nooit je eigen herinneringen zullen worden, alles heeft een plaats in dit mooie stukje Franse cinema, in de stijl van zoveel andere recente Franse films als Dialogue avec mon jardinier, of eerder nog C’est quoi la vie. Sterker nog, de film stipt ook nog universelere en grotere onderwerpen aan als individualisering en globalisering, zonder zich daarin te verliezen.

Heel treffend wordt de film ook afgesloten door de jeugd: het prachtige landhuis, al generaties lang van de familie, ooit een broeinest van herinneringen gevuld met kostbare kunstschatten, wordt een plaats waar de jongeren muziek luisteren, dansen, basketballen en zwemmen in de tuinvijver. L’Heure d’été is een ontroerende film, rustige en melancholieke cinema zoals die eigenlijk alleen uit Frankrijk kan komen.