Beschrijving

De meeste mensen die ’s winters naar de skigebieden trekken hebben weinig oog voor de lokale bevolking. Ze zitten in grote hotels en appartementencomplexen en zijn er om zoveel mogelijk plezier te hebben. In de bergdalen gaat echter het gewone leven vaak door, gescheiden van wat er zich hoger op de hellingen afspeelt. Het is die tweedeling die treffend naar voren komt in Ursula Meiers nieuwste film L’enfant d’en haut, in Nederland uitgebracht onder de titel Sister. Die naam is wat ongelukkig gekozen, want het verlegt onbewust de focus naar de vrouwelijke hoofdpersoon in de film, terwijl het plot toch echt om het jongere broertje Simon draait, en om zijn relatie met grote zus Louise, gespeeld door actrice en model Léa Seydoux. De verengelste titel van de film is echter de enige smet op een sterke en realistische fabel (noem het geen sociaal drama, aldus de regisseur). Meier blinkt uit in de aansturing van de nog jonge maar talentvolle hoofrolspelers in de film.

Het skiseizoen is in volle gang: de kabelbanen zitten afgeladen vol, de terrassen van de berghutten zijn drukbezet. Overal staan ski’s en hangen jassen en tassen, achteloos in de steek gelaten alsof ’s winters andere regels gelden dan in het gewone leven. Dat alles is koren op de molen van de 12-jarige Simon (Kacey Mottet Klein), die dagelijks de kabelbaan naar boven gaat, dik aangekleed, net als ieder ander. Alleen hij komt er niet om te skiën – hij kan het niet eens, geeft hij later toe. Als een rat haast hij zich langs de kapstokken, her en der meegraaiend wat hij onder handen krijgt. Maar zijn grootste prooi zijn de ski’s, die bij duizenden aan de rand van de terrassen staan uitgestald. In het dal heeft hij een lucratief handeltje opgestart, waar toeristen en lokale bewoners maar al te graag de gestolen skispullen kopen. De vraag waar het vandaan komt wordt amper gesteld.

Anders dan wat je misschien zou vermoeden, doet Simon het niet om er rijk van te worden. Het is bittere noodzaak, zo blijkt wanneer hij thuis komt. Daar woont hij namelijk samen met zijn zus Louise. Ouders zijn in geen velden of wegen te bekennen. Louise is een jaar of tien, vijftien ouder maar neemt niet de verantwoordelijkheid die bij die leeftijd hoort. In plaats van financieel en emotioneel voor haar broertje te zorgen en langdurig werk te zoeken, doet ze er meer moeite voor om relaties met mannen aan te knopen.

Een groot deel van de film richt zich op Simons gewiekste manieren om aan geld te komen. Sterk spel van de jonge acteur, die afwisselend sluw en ontwapenend is. Op de berg sluit hij vriendschap met een Amerikaanse toeriste – een moederfiguur – en een Schotse seizoenswerker die een gretige afnemer van zijn ski’s wordt. Maar ook thuis tegenover Louise neemt hij verschillende rollen aan. Enerzijds is hij in feite het hoofd van het huishouden en moet hij zijn eigen boontjes doppen, anderzijds zoekt hij in Louise bevestiging en erkenning – die ze hem amper kan geven. Ergens klopt er iets niet in deze vreemde broer-zus relatie – onder het oppervlakte schuilt een onuitgesproken geheim.

Ursula Meier schuwt de metaforen niet in haar film. De witte, sprookjesachtige wereld boven in de bergen steekt schel af tegen de modderige, vieze wereld in het dal. Rijk en arm leven strikt gescheiden van elkaar, en bereiken elkaar alleen via de kabelbaan die onafgebroken op en neer gaat. Voor Simon betekent die kabelbaan een kans om op te klimmen naar die feeërieke wereld, maar aan het eind van de dag- en aan het eind van het seizoen – wacht er altijd weer die weg terug naar het dal. Zus Louise zien we niet naar boven gaan, ze heeft moeite genoeg om zich in haar eigen wereld staande te houden, te midden van onverwerkte trauma’s. Maar ook voor haar is de weg omhoog de enige manier om uit die wereld en uit het verleden te komen. Wie een beetje weet hoe de meeste kabelbanen werken, weet echter ook dat het tweerichtingverkeer is: als de ene omhoog gaat, gaat de ander naar beneden. L’enfant d’en haut is een indrukwekkende en meer dan waardige opvolger van Meiers eerste film Home.