Beschrijving
Philippe Claudel is in Nederland een van de populairste Franse schrijvers van dit moment. In 2004 verscheen zijn boek Grijze zielen in Nederland, waarvan er in korte tijd tienduizenden over de toonbank gingen. Ook in andere landen werd het boek een bestseller. Al snel daarna werden ook twee van zijn eerdere boeken in het Nederlands uitgegeven. In 2005 werkte Claudel mee aan de verfilming van zijn boek Grijze zielen en al snel daarna kwam het plan om zelf een film te regisseren. Il y a longtemps que je t’aime is daar het resultaat van. Terugkerende thema’s in Claudels werk zijn de onmogelijkheid om iemand volledig te kennen en het grijze gebied waarin mensen zich bewegen: niets is enkel goed of slecht. Ook in zijn eerste film komt dit veelvuldig terug. De film werd in eigen land bijna een miljoen keer bezocht en in Nederland is het aantal bezoekers recent over de honderdduizend gegaan.
De film begint met een scène waarin we een zichtbaar nerveuze vrouw op een vliegveld aan een tafeltje zien zitten. Al snel blijkt dat ze wordt opgehaald door een bekende van haar, die haar al een tijd niet gezien heeft. Vroeg in de film wordt duidelijk dat de vrouw, Juliette, een tijdlang in de gevangenis heeft gezeten en nu door haar jongere zus, Léa, wordt opgevangen. De kijker volgt haar in het kennismaken met de familie en vrienden, het reïntegreren in de maatschappij, het omgaan met de drukkende last van het verleden. Meer over het plot zeggen, zou te veel van de film weggeven. Een belangrijke vraag is bijvoorbeeld waarom ze in de gevangenis heeft gezeten. Dit wordt door regisseur Claudel stukje bij beetje opgehelderd, net zoals de mensen in haar omgeving stukje bij beetje meer over haar te weten komt, en net zoals Juliette zelf ook stukje bij beetje meer over haar zus en diens familie en vrienden te weten komt.
De titel, Il y a longtemps que je t’aime (Ik hou al heel lang van je) komt uit een oud Frans kinderliedje met de titel ‘La claire fontaine’. Het thema van dat liedje (water) komt erg vaak terug in de film. Zo heet de hoofdpersoon, Juliette, van haar achternaam Fontaine en wordt er veel gezwommen in de film. Het liedje heeft 6 coupletten met steeds een refrein ertussen. Om te zien hoe Claudel het liedje als referentie voor zijn film heeft gebruikt is het aardig om enkele regels te citeren:
À la claire fontaine
M’en allant promener
J’ai trouvé l’eau si belle
Que je m’y suis baigné
Refrein:
Il y a longtemps que je t’aime
Jamais je ne t’oublierai
Een vrije vertaling hiervan is: Het water van de heldere fontein waar ik tijdens het wandelen langskwam, vond ik zo mooi dat ik er een bad in genomen heb. Refrein: Ik hou al heel lang van je, nooit zal ik je vergeten. Alleen al aan dit, maar ook aan talloze andere literaire technieken en verwijzingen, kun je zien dat de maker van de film zijn wortels in de literatuur heeft. Claudel filmt zoals hij een boek schrijft: hij gebruikt veel beeldspraak, heeft oog voor details, geeft zijn personages een zekere ondoorgrondelijkheid, laat de kijker of lezer nadenken over schuld, onschuld, waarheid en leugen, en geeft pas aan het einde echte openheid van zaken. Typerend is de overeenkomst tussen het laatste zinnetje uit het boek Grijze zielen: Nu kan ik naar je toe; en de laatste zin van de film: Ik ben er.
Vaak wordt gesteld dat film en boek twee totaal verschillende werelden zijn, en in zekere zin is dat natuurlijk ook zo. Claudel bewijst echter dat hij zich in beide werelden uitstekend staande weet te houden. Hij neemt de kijker bij de hand, maar geeft tegelijk tot het eind toe de ruimte tot interpretatie. Niet alle eer kan naar Claudel toegaan, ook de acteurs maken de film tot wat hij is. De Engelse actrice Kristin Scott Thomas speelt de rol van Juliette. Ze is bekend van een aantal Hollywood films, maar speelde ook al eerder in diverse Franse films. Ze is hier in haar element: haar verschijning is mysterieus, op punten breekbaar en uiterst intrigerend. Elsa Zylberstein, die Léa speelt, is de licht neurotische en gedreven universiteitsdocente, die graag tot haar zus zou doordringen, maar niet echt weet hoe ze dat aan moet pakken.
De liefhebbers van de boeken van Claudel komen met deze film aan hun trekken. Met Il y a longtemps que je t’aime bevestigt Claudel de status die hij al had, in Frankrijk en in Nederland. De film legt genadeloos menselijke motieven en zwakheden bloot. De actrices gaan daarbij tot op de bodem, gedreven door Claudels strakke regisseurshand. Zijn film is hoogstaande literatuur, in een filmisch jasje.
Recensies
Er zijn nog geen beoordelingen.