Beschrijving

Van alle Nouvelle Vague-regisseurs was Jacques Rivette waarschijnlijk nog de minst commerciële filmmaker. Zijn films vallen op door hun lengte en de typische elementen uit de Nouvelle Vague-stroming. Rivette begon al met Paris nous appartient in 1957. Hierdoor kan de film gezien worden als een van de allereerste films uit de nieuwe filmstroming. Omdat Rivette met een klein budget werkte en verder niet op commercieel succes uit was, kwam de film pas vier jaar later gereed. In de tussentijd behaalden collega’s en vrienden als Claude Chabrol, François Truffaut en Jean-Luc Godard roem met hun eerste films, waardoor vooral zij als vertegenwoordigers van de Nouvelle Vague gezien zouden gaan worden.

In Paris nous appartient lijkt Rivette een nogal klassieke film af te leveren. De film is een uitvergroting van de maatschappij van die tijd, een maatschapij onder invloed van angst door de dreiging van een koude oorlog en de botsing tussen politieke systemen. Anne Goupil, een jonge studente, wordt door haar broer geïntroduceerd in een kunstenaarsgezelschap. De kunstenaars worden beziggehouden met de vraag of een oude bekende van hen, Juan, zelfmoord gepleegd heeft of wellicht vermoord is. Als Anne waarschuwingen krijgt dat dezelfde krachten die tot de dood van Juan leidden ook andere slachtoffers zullen vragen, raakt ze betrokken bij iets dat haar boven het hoofd gaat. Geïntrigeerd door de gebeurtenissen geeft ze haar studie op en krijgt ze een rol in een uitvoering van Pericles van Shakespeare. Beetje bij beetje probeert ze achter de waarheid te komen.

Paris nous appartient is ondanks de lengte en uitstraling een tamelijk toegankelijke film. Die lengte van ruim twee uur valt overigens nog aardig mee als je bedenkt dat het een van de kortere films van Rivette is. Zo maakte hij bijvoorbeeld meerdere films die uren duurden, met als absolute uitschieter een film van zo’n 12 uur. Zoals zoveel films uit de Nouvelle Vague, wordt ook Paris nous appartient getypeerd door het lage budget dat de filmmaker had. Het gevolg daarvan is dat er op locatie en met eenvoudige middelen gefilmd moest worden en dat de film een bijna documentaire-achtige stijl heeft.

Opvallend aan de film is dat er narratief gezien vrij weinig gebeurt. Er is voor de kijker geen enkele reden om te geloven in een samenzwering, simpelweg omdat er erg weinig feiten worden losgelaten, bijvoorbeeld over de dood van Juan. Ondanks dat neemt het personage Anne je bij de hand en leidt ze je als het ware door de film heen, waarbij je steeds meer in twijfel raakt over de precieze gebeurtenissen.

Wanneer je wat afgestompt raakt door het trage tempo zijn er altijd nog de typerende plekjes in Parijs die een belangrijk onderdeel vormen van de film. De steegjes, straatjes, pleintjes en wijde uitzichten vormen als het ware de achtergrond waartegen de karakters van de personages zich ontwikkelen. Paris nous appartient is verplichte kost voor iedereen die zich een beeld probeert te vormen van de Nouvelle Vague. In de gesprekken tussen de jonge intellectuelen, de politieke invloeden, de thematiek en de opbouw van de film schemeren al die andere films door die tot boegbeeld van de Nouvelle Vague zijn uitgegroeid. Daarnaast geeft het een mooi beeld van het Parijs van de jaren ’50, een multicultureel centrum, waar de basis werd gelegd voor latere gebeurtenissen, zoals bijvoorbeeld de woelige tijden rond mei 1968.

Deze film was overigens een van de twee films die Jacques Rivette op een vrij traditionele manier maakte: eerst een goed verhaal, daarna een script en de dialogen, vervolgens er acteurs bij vinden en als laatste het filmen. Na zijn tweede film zou hij die methodiek laten varen en zijn films samen met de acteurs gaandeweg maken, zonder vooropgezette planning.